เพศของสุนัข
เพศของสุนัขเป็นอีกตัวเลือกหนึ่งในการตัดสินใจเลือกเลี้ยงสุนัข การเลี้ยงที่มีวัตถุประสงค์เพื่อขายพันธุ์ จำเป็นต้องเลี้ยงสุนัขเพศเมีย หากเลี้ยงเพื่อวัตถุประสงค์อื่น ควรพิจารณาเพศของสุนัขให้เหมาะสมกับความต้องการที่จะเลี้ยง ซึ่งโดยทั่วไปแล้วสุนัขเกือบทุกพันธุ์เพศผู้เมื่อโตเต็มที่จะมีความสง่างามและมีขนาดที่ใหญ่กว่าเพศเมีย แต่อาจมีนิสัยก้าวร้าวและสอนยากกว่าเพศเมีย ส่วนสุนัขเพศเมียต้องเอาใจใส่และดูแลมากกว่า นอกจากนี้แล้วสุนัขเพศเมียที่โตเต็มที่และสมบูรณ์พันธุ์จะเป็นสัด (heat) หรือแสดงอาการต้องการได้รับการผสมพันธุ์ปีละ 2 ครั้ง (ยกเว้นสุนัขไทย ปีละครั้ง) หรือทุก 6 เดือน ซึ่งเป็นธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตทั่วไปที่ต้องการจะสืบทอดเผ่าพันธุ์ของตนเองต่อไป หากไม่มีสุนัขเพศผู้ในบ้านสุนัขเพศเมียที่เป็นสัดจะหนีออกจากบ้านไปหาตัวผู้นอกบ้านเพื่อรับการผสมพันธุ์ ต่อจากนั้นสุนัขจะตั้งท้องและคลอดลูกออกมาซึ่งอาจไม่ทราบว่าเป็นลูกของสุนัขพันธุ์ใดหรือตัวใด การมีลูกสุนัขเพิ่มขึ้นทำให้เจ้าของต้องดูแลลูกสุนัขมากขึ้นและต้องรับภาระค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น หรือต้องหาเจ้าของใหม่ให้กับลูกสุนัขเหล่านั้น และหากลูกสุนัขไม่ใช่ลูกสุนัขพันธุ์แท้ การแจกจ่ายทำได้ยากกว่าลูกสุนัขพันธุ์แท้ ในขณะเดียวกันสุนัขเพศผู้อาจหนีออกจากบ้านไปเฝ้าสุนัขเพศเมียที่เป็นสัดได้เช่นกันโดยไม่สนใจเจ้าของหรืออาหารที่ให้ แต่ปัญหาดังกล่าวสามารถป้องกันได้ด้วยความเห็นแก่ตัวของผู้เป็นเจ้าของ โดยการกักขังสุนัขไม่ให้ได้เจอกับสุนัขเพศตรงข้าม เพื่อไม่ให้เกิดการผสมพันธุ์ หรือการนำสุนัขไปผ่าตัดทำหมัน เพื่อมิให้สืบทอดเผ่าพันธุ์ตามธรรมชาติต่อไปได้ สำหรับค่าใช้จ่ายในการทำหมันสุนัขเพศเมียจะมีค่าใช้จ่ายสูงกว่าเพศผู้
สุนัขพันธุ์แท้หรือพันธุ์ผสม
โดยทั่วไปแล้วลูกสุนัขพันธุ์ผสมแทบจะไม่มีราคา ซึ่งคนส่วนใหญ่หากจะซื้อสุนัขมาเลี้ยงจะต้องการพันธุ์แท้มากกว่า ดังนั้นลูกสุนัขพันธุ์แท้จึงมีราคาสูงกว่าหลายสิบเท่าตัว สำหรับข้อดีของสุนัขพันธุ์แท้ คือ สามารถที่จะคาดการได้ว่าเมื่อสุนัขโตขึ้นจะมีนิสัย อารมณ์ สีขนและลักษณะอย่างไร ซึ่งเป็นไปตามสายพันธุ์ของสุนัขพันธุ์นั้นๆ ในขณะที่สุนัขพันธุ์ผสมไม่สามารถคาดการได้ว่าเมื่อลูกสุนัขโตขึ้นจะมีลักษณะอย่างไรอาจไม่เป็นไปตามความต้องการของเราก็ได้ แต่อาจเดาลักษณะได้บ้างจากแม่สุนัขตัวนั้น ส่วนพ่อสุนัขอาจไม่ทราบว่าเป็นตัวใด สุนัขพันธุ์ผสมก็มีข้อดีในตัวเหมือนกัน คือ มีความแข็งแรงสูง เนื่องจากการผสมข้ามพันธุ์ นอกจากนี้แล้วสุนัขพันธุ์แท้ต่างประเทศบางพันธุ์อาจไม่เหมาะกับสิ่งแวดล้อมในบ้านเราที่อากาศร้อน หรือต้องใช้เวลาในการปรับตัวนานกว่า แต่สำหรับสุนัขพื้นเมืองของไทยแล้วสามารถเลี้ยงได้ทุกสภาพของประเทศไทย
ขนของสุนัข
ขนของสุนัขโดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ชนิด คือ ขนสั้น ขนยาวและขนเส้นลวด การเลือกสุนัขที่มีลักษณะขนเช่นไรขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละคน สุนัขที่ขนสั้นจะใช้เวลาในการดูแลแปลงขนและอาบน้ำน้อยกว่า จึงเหมาะกับคนที่มีเวลาให้กับสุนัขน้อย ส่วนสุนัขที่มีขนยาวเหมาะกับคนที่มีเวลาในการแปลงขนและต้องดูแลขนเป็นพิเศษมากกว่า นอกจากนี้แล้วสุนัขที่มีขนยาวไม่ควรเลี้ยงในบริเวณที่เปรอะเปรื้อนหรือสกปรก เพราะทำให้การดูแลขนไม่สะดวกและสุดท้ายอาจต้องตัดขนทิ้งทั้งตัว
พันธุ์ประวัติสุนัข
ใบพันธุ์ประวัติ คือ ใบที่บอกว่าสุนัขตัวนั้นเกิดเมื่อใด มีพ่อ แม่ ปู ย่า ตา ยาย และบรรพบุรุษในแต่ละชั่วอายุเป็นตัวใด และยังบ่งบอกถึงว่าใครเป็นเจ้าของสุนัขตัวนั้น ซึ่งเราสามารถดูได้ว่าสุนัขที่จะซื้อมีสายพันธุ์มาจากที่ใด นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ในการนำสุนัขตัวนั้นไปทำการผสมพันธุ์ต่อไป เพื่อป้องกันผสมเลือดชิด ซึ่งอาจทำให้ลูกสุนัขที่ออกมาพิการ อ่อนแอ หรือมีลักษณะด้อยที่ไม่พึงประสงค์เกิดขึ้น โดยทั่วไปสุนัขที่มีใบพันธุ์ประวัติจะมีราคาที่แพงกว่าสุนัขที่ไม่มีพันธุ์ประวัติประมาณ 2-6 เท่าตัว
เมื่อเราพิจารณาตามปัจจัยในการเลือกสุนัขได้แล้วว่าสุนัขพันธุ์ใด เพศใด ที่เหมาะสมกับเราหรือตรงตามความต้องการของเราแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการหาซื้อและเลือกสุนัขตัวที่สมบูรณ์ที่สุด การหาซื้อสุนัขเพื่อนำมาเลี้ยงควรมั่นใจในแหล่งที่จะซื้อสุนัข ไม่แนะนำให้ซื้อลูกสุนัขในตลาดค้าสัตว์เลี้ยง เพราะนอกจากไม่สามารถทราบที่มาของสุนัขเหล่านั้นแล้ว ลูกสุนัขที่เดินทางมาสู่ตลาดร่างกายจะเครียดและอ่อนแอ จึงติดเชื้อโรคได้ง่ายและนำมาเลี้ยงไม่รอด ควรซื้อจากฟาร์มหรือคอกที่เชื่อถือได้ ซึ่งสามารถเลือกและเห็นพ่อ-แม่สุนัขของลูกสุนัขเหล่านั้นได้ สำหรับการเลือกลูกสุนัขแต่ละตัวอาจพิจารณาจากลักษณะดังต่อไปนี้
ได้แก่ลักษณะที่ปรากฏทั่วไปบนตัวลูกสุนัข เป็นต้นว่า มีหัวและใบหูเป็นไปตามสายพันธุ์ ดวงตาแจ่มใส จมูกของสุนัขที่สุขภาพดีจะต้องชื้นและเป็นมัน ไม่มีน้ำมูกและควรมีสีตรงตามพันธุ์ ปากและฟันประกบ กันสนิทพอดีไม่ยื่นยาวหรือสั้นเกินไป ผิวหนังเป็นมันยืดหยุ่นได้ดีไม่มีรังแค ขนเป็นมันเงางามอ่อนนุ่ม และไม่หลุดร่วง ลำตัวสมดุลไม่โค้งงอ ท้องไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไป สะดือไม่ปูดออกมา เพราะอาจมี ปัญหาไส้เลื่อนเมื่อโตขึ้นได้ ทวารหนักปกติไม่มีเศษอุจจาระติด เท้าแข็งแรงตั้งตรงขนานกัน ไม่บิดงอ หรือเอียง และอวัยวะเพศสมบูรณ์ คือ เพศเมียควรมีอวัยวะเพศปกติ ส่วนในเพศผู้จะต้องมีลูกอัณฑะครบ สมบูรณ์ 2 ใบ หากมีเพียงใบเดียวเรียกว่า ทองแดง ถือว่าเป็นความผิดปกติที่รุนแรง เพราะเป็นลักษณะที่ สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ จึงไม่ควรเลือกซื้อโดยเด็ดขาด
ลูกสุนัขที่ดีต้องยืนมั่นคงแข็งแรงสมดุล ขาไม่กาง หรือ ขาหลังไม่งอท่าทางร่าเริง แจ่มใส ขี้เล่น ขี้สงสัย ตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมรอบตัว การเคลื่อนไหวปกติ แคล่วคล่องว่องไว
เราสามารถที่จะทดสอบดูว่าลูกสุนัขตัวนั้นเป็นอย่างไร โดยการตบมือ สั่นหรือเขย่าสิ่งของให้ลูกสุนัขดู แล้วดูการตอบสนองของลูกสุนัข หากตัวใดแสดงอาการตกใจ กลัว ขี้ขลาด ขี้อาย หนีหรือกัด ไม่ควรซื้อ แต่ควรเลือกซื้อลูกสุนัขที่มีมีนิสัยเป็นมิตร กระดิกหาง เห่าตอบสนอง หรือกล้าหาญ ขี้เล่น ขี้สงสัย ฉลาด และปราดเปรียว
ส่วนอายุของลูกสุนัขที่เราเลือกซื้อควรเป็นลูกสุนัขที่หย่านมแล้วและฝึกให้กินอาหารเก่งแล้วเท่านั้น หรือควรมีอายุไม่ต่ำกว่า 2 เดือน หากซื้อลูกสุนัขที่อายุต่ำกว่านี้โอกาสเลี้ยงรอดมีน้อยมาก และเมื่อได้ ลูกสุนัขมาแล้วควรมีการดูแลเอาใจใส่ให้ความรักและความจริงใจ เสมอต้นเสมอปลาย แม้ว่าสุนัขที่โต ขึ้นความน่ารักแบบเด็กๆจะลดลงก็ตาม และนึกเสมอว่าท่านมีภาระรับผิดชอบสมาชิกในครอบครัวเพิ่ม ขึ้นอีกหนึ่งชีวิต จงเลี้ยงเขาเสมือนหนึ่งเป็นสมาชิกของครอบครัว แต่อย่าเลี้ยงเพื่อตอบสนองความ อยากชั่วครั้งชั่วคราว และจงระลึกไว้ว่าวัดมิใช่สถานที่สำหรับเลี้ยงสุนัขที่เราไม่รับผิดชอบ
ขอขอบคุณบทความดี ๆ จาก www.leepattana.com
ราศีมังกร (22 ธ.ค. – 19 ม.ค.)
